Clinic: analoog of digitaal?

Op zaterdag 24 juni 2023 organiseren de Fotoacademie, Focus en Nivo Schweitzer een middag met sprekers over de mogelijkheden van en de keuze tussen de beide fotografische technieken. Het oude, maar weer aan populariteit winnende analoge werken of het sinds een jaar of twintig gangbare digitaal fotograferen.

Het programma:

Alles onder controle

Eén van de sprekers is de fotograaf Thijs Wolzak, die zoals velen van zijn generatie de opkomst van het digitaal fotograferen heeft meegemaakt en er zijn manier van werken op heeft aangepast. Omdat het er Thijs bij het fotograferen om gaat het perspectief en de compositie onder controle te krijgen begon hij met werken op 4×5 inch, waarbij het uitsluitend de mogelijkheden van de technische camera waren die voor die volledige scherpte moesten zorgen: dus flink diafragmeren en zorgvuldig gebruik maken van de optische verstellingen.
De eerste stap die het het gebruik van de digitale techniek mogelijk maakte was het scannen. Daardoor konden achteraf verschillende gedeeltes van de foto worden samen gevoegd, toen nog echt handwerk ook omdat er wel eens kleine verschillen tussen de opnames zaten door het net niet vlak liggen van de films. Het was daardoor bijvoorbeeld niet meer nodig om die ene opname te maken net terwijl er iets gebeurde, dat kon op een andere opname worden vastgelegd. Het gebruik van een digitale achterwand, toen nog zonder live-view was een beetje teleurstellend en soms moeizaam omdat je op het kleine matglas de scherpte toch net niet perfect kon bepalen. Het monteren werd er wel makkelijker van, net als het maken van meer opnames zonder dat er hoefde te worden nagedacht over de materiaal kosten.
Uiteindelijk is Thijs overgestapt op de Canon 5D, inmiddels de MkIII, met de tilt-shift objectieven om toch al die opties voor het controleren van de compositie zoals de plek van de horizon en het verdwijnpunt beschikbaar zijn en waarbij ook nog steeds opnames worden samengevoegd, ook wel om een nog breder beeldveld te krijgen. Daarbij is het gebruik van de ‘cam-ranger’ software heel handig, Thijs kan dan rondlopen in het onderwerp om dingetjes iets te verplaatsen, wat dan direct op de iPad zichtbaar is, wat dan uiteindelijk tot de gewenste compositie leidt. Voor de manier waarop Thijs wil fotograferen is het gebruik van de digitale techniek ideaal wegens de volledige controle die hij daarmee heeft over het eindresultaat.

Liefde voor analoog

Indra Moonen daarentegen heeft een grote voorkeur voor de analoge techniek: “Afgezien van het feit dat het me in staat stelde om in mijn eigen wereld te blijven, sprak de melancholische sfeer me aan die zo kenmerkend is voor de oude technieken waar ik mee werk. Ik had voor het eerst het gevoel dat ik gereedschap in mijn bezit had dat, ook in zijn vorm, het gevoel benadrukte dat ik in mijn werk wil overbrengen. Bovendien is de traagheid van het werken met deze oude technieken op zichzelf een doelstelling geworden. Door het langzame tempo voel je elk moment intenser, in tegenstelling tot de oppervlakkige en vluchtige wereld waaraan ik probeer te ontsnappen.”

Soms analoog, soms digitaal

Sarah Wong houdt voor haar in 2003 gestarte project over transgender jongeren vast aan de analoge techniek. De 4×5 camera vraagt om de vertraging die nodig is bij een bewustzijnsproces. Maar voor andere projecten kiest ze voor de digitale techniek.” Vooral bij projecten waarin het beeld om flow en energie vraagt. Ze stelt zichzelf dus altijd de vraag: wil ik een gelaagde stilte of wil ik flow? Uiteindelijk gaat het altijd om het verhaal dat je wilt vertellen, en is de camera het instrument.
Tijdens de clinic zal Sarah er dieper op ingaan aan de hand van haar werk. Ook op wat haar inspiratiebronnen zijn: van klassieke kunstenaars tot Indiase meditatie docenten.